Kruiden en Sperijen van A tot Z (deel 2)

In deel 1 over dit onderwerp kon je lezen dat kruiden van oudsher ook werden ingezet als geneesmiddel. Het is zelfs zo dat ze oorspronkelijk werden gebruikt als geneesmiddel en daarna pas werden gebruikt voor het kruiden van spijzen. Kruiden bestaan uit vermalen plantenwortels. Andere soorten uit bladeren, z.a. laurierblad en zaden, stengels of zelfs vruchten.

De geneeskrachtige werking van keukenkruiden helpt de gezondheid onderhouden. Ze beïnvloeden bijvoorbeeld de werking van organen en ondersteunen daarbij de lichaamsfuncties. Zo zijn er bijvoorbeeld kruiden met een verwarmende functie, z.a. gember en kurkuma, maar kruiden kunnen ook emoties ondersteunen, komijn bijvoorbeeld ondersteunt het zelfvertrouwen.

Hoe kun je kruiden het best gebruiken?

Om de geur en smaak het best tot hun recht te laten komen is het belangrijk kruiden zo vers mogelijk te gebruiken. Met verse kruiden is het wel zo dat ze een stof produceren dat tot bederf leidt, waardoor de houdbaarbeid vrij kort is. Bovendien is het ook nog zo dat keukenmachines dwars door de kruiden heen snijden en daarbij veel lucht in brengen, wat de smaak aantast. Fijnwrijven met een vijzel is een betere optie.

Gemalen gedroogde kruiden zijn slechts een aantal maanden houdbaar. Een groot nadeel van gedroogde kruiden is dat ze last kunnen hebben van een gif dat geproduceerd wordt door schimmelvergiften. Gevriesdroogde kruiden behouden het best hun smaak. Het is niet aan te raden bepaalde kruiden mee te koken in gerechten, z.a. bieslook en peterselie. Voeg ze het liefst op het laatste moment aan het gerecht toe.

Olie met kruiden wordt steeds meer in allerlei varianten aangeboden. Hoewel het er vaak aantrekkelijk uitziet, kun je het toch liever niet te vaak gebruiken. Door de combinatie kan de olie last krijgen van de botulisme bacterie. Deze bacterie groeit makkelijk zonder zuurstof. Kies je toch hiervoor, bewaar de olie in de koelkast. De bacterie krijgt dan geen kans te groeien en kan geen gifstoffen maken.

Kruidenthee! Kun je dat ongelimiteerd drinken?

Een kopje kruidenthee is een ideaal middel om je lichaam op een natuurlijke manier gezond te houden. Van veel kruiden kunnen we thee trekken. Alle kruidentheeёn zijn van nature cafeïne- en looizuurvrij. Looizuur is een afvalzuur die verzuring van het lichaam kan veroorzaken. Toch kun je bepaalde theesoorten niet ongelimiteerd drinken.

Brandnetelthee staat erom bekend dat het een sterk ontgiftende werking heeft. Het zorgt voor voldoende ijzeropname en voorkomt reuma en jicht. Maar als je teveel brandnetelthee drinkt, meer dan een liter per dag, kunnen er teveel afvalstoffen in je nieren terecht komen en dat kan zorgen voor nierblokkade.

Zoethoutthee versterkt het maag- en darmslijmvlies en is cholesterolverlagend. Maar teveel zoethoutthee kan pijnklachten onder in de rug geven en kan bijdragen aan een verhoogde bloeddruk.

Rooibosthee is ook een kruidenthee. Maar als daar smaken aan toegevoegd worden, z.a. vanille, kan het hoofdpijn uitlokken.

Variatie is ook hier het best. Een combinatie van thee met een combinatie van verschillende kruiden is een goede balans!

Verse kruiden of supplementen van kruiden. Wat is beter opneembaar?

Inmiddels weten we dat kruiden goede smaakversterkers zijn en een geneeskrachtige werking hebben. Echter, als het gaat om gezondheidsvoordelen, zou je er veel van moeten gebruiken om daar profijt van te hebben. Zoals je van sinaasappels wel 20 stuks moet eten om aan de benodigde hoeveelheid vitamine C te komen die je lichaam nodig heeft. Hetzelfde geldt ook voor kruiden als geneesmiddel. Voor therapeutische doeleinden is het vaak beter een supplement te nemen omdat er in het supplement een hogere concentraat van de werkzame stof van de kruiden is verwerkt dan bij verse kruiden, waardoor het effectiever is. In verse kruiden zit slechts 2% van de werkzame actieve stof, terwijl in een supplement het percentage al gauw 95% is.

Kurkuma bijvoorbeeld, wordt als supplement vier maal beter opgenomen dan als vers kruid.

Oregano als kruid kan goed ingezet worden om parasieten preventief te bestrijden. Om curatief een parasiet te lijf te gaan zijn grote hoeveelheden oregano nodig. In dat geval is het beter oregano als supplement in te nemen.

De kracht van kruiden in etherische oliёn!

Etherische oliën krijgen steeds meer bekendheid. Van veel kruiden worden etherische oliën gemaakt. Deze oliën zijn uiterst geconcentreerd en mogen nooit en te nimmer puur ingenomen worden, ook niet als het veilig lijkt. Hun werking is vele malen sterker dan de hele plant. Salie bijv. is vers of gedroogd erg geschikt om op te eten, maar als pure olie is het giftig en kan het bij zwangerschap een spontane abortus opwekken. Tijdens de zwangerschap moeten oliën van anijs, basilicum, bergamot, eucalyptus, kruidnagel, marjolein, oregano, salie en tijm vermeden worden.

Voor kinderen is het af te raden oliën van bijv. eucalyptus, nootmuskaat, peterselie, basilicum, salie, kaneelschors, venkel, citroenkruid, komijn en munt te gebruiken.

Oliën van komijn, anijs, kruidnagel, rozemarijn, teatree, basilicum, kruizemunt, nootmuskaat, venkel, pepermunt, kaneel en oregano kunnen n.l. huidirritaties veroorzaken.

Epilepsie patiënten moeten oliën van anijs, rozemarijn,salie, venkel, nootmuskaat en ceder vermijden.

Mensen met een hoge bloeddruk moeten bijvoorbeeld geen oliën van rozemarijn, salie en tijm gebruiken.

Gebruik nooit een olie onverdund, ook al lijkt het veilig omdat het afkomstig is van kruiden. Verdun het altijd met een basisolie. Een goede basisolie is bijvoorbeeld druivenpitolie, zoete amandelolie, hazelnootolie, sesamolie. De verhouding is: 60 druppels op 100 ml basisolie.

Kruiden en geneesmiddelen. Hoe zit dat?

Slik je medicijnen? Afhankelijk van de medicatie, kunnen kruiden een wisselwerking hebben met medicijnen.

Zwarte peper, Sint-Janskruid hebben een negatieve werking bij medicatie. Deze kruiden kunnen de bijwerkingen van medicijnen verhogen. Het is dus raadzaam bij medicatie altijd na te gaan welke bijwerkingen verhoogd kunnen worden in combinatie met bepaalde kruiden.

Felicia Mau-Asam

Orthomoleculair Voedings- & Detox Coach

www.essentiallifestyle.nl